“Ik zat zo eens te denken,” zei een vriend van mij op anderhalve meter afstand in de kroeg. “Wat is eigenlijk het verschil tussen corona en een gewone griep?”
Ik keek hem verbaasd aan. Dat hoofdstuk hebben we toch allang gehad. “Je loopt zo’n vier maanden achter,” antwoordde ik en nam nog een slok van mijn biertje.
“Nee, ik weet wel dat het besmettelijker is, dat het dodelijk is en dat we nog geen vaccin hebben,” zei hij lachend, “maar hoe kan het nou dat de hele wereld wel door corona overspoeld wordt en niet door een gewone griep?”
“En waarom,” ging hij verder, “waarom zijn we nooit tijdens de gewone griepgolf gewaarschuwd voor contact met ouderen? Waarom konden we gewoon naar opa en oma en hing het alleen van ons eigen gezonde verstand af of we dat wel of niet deden?”
“Misschien omdat die minder dodelijk is?” probeerde ik.
“Helemaal niet,” zei hij, “juist niet. In 2018 was de oversterfte bij de gewone griep hoger dan nu bij corona.”
“Niet!”
“Jazeker wel. In 2018 was de oversterfte bijna 9.500 en nu bij corona is dat zo’n 8.500. Tot nu toe dan. En ook hoofdzakelijk bij ouderen met onderliggende kwalen.”
“Dus als er een tweede golf komt, gaan we erover heen?” vroeg ik naïef.
“Hoogstwaarschijnlijk wel, en daar zit ook het grote verschil, zat ik me net te bedenken. Het grootste gedeelte van de bevolking is al redelijk immuun voor de griep of weet het snel te onderdrukken. Dan verspreid je het dus ook niet zo erg.”
“Dus die lockdown heeft ervoor gezorgd dat we die gewenste groepsimmuniteit niet hebben gekregen?”
“Nou ja, dat wel maar we zouden onmogelijk alle zieken hebben kunnen verzorgen als we niets hadden gedaan. Die lockdown toen snap ik nog wel.”
“Wat snap je niet dan,” stelde ik zijn impliciete vraag.
“Wat mij bezighoudt,” ging hij verder alsof ik mijn vraag niet gesteld had, “is of je nu juist wel weer een lockdown zou moeten instellen vanuit de regering, of dat je het maar op z’n beloop moet laten en hopen dat iedereen zijn of haar gezonde verstand gebruikt. Net als bij een gewone griep.”
“Het ‘maar op z’n beloop laten’ is hetzelfde als accepteren dat de helft van onze ouderen overlijden,” bracht ik naar voren.
“Dat is een ethisch vraagstuk, misschien zelfs een filosofische,” zei hij peinzend.
“Daar is nauwelijks iets ethisch of filosofisch aan,” leek mij, “Het is de overweging of je een genocide wilt laten gebeuren onder ouderen of niet.”
“Onzin!”, stelde hij. “Genocide komt voort uit een uitdrukkelijke wens om een bevolkingsgroep te vernietigen, zoals bij de Joden in WOII. Dit heeft niets met een uitdrukkelijke wens te maken.”
“Maak er maar een semantische kwestie van maar het resultaat is hetzelfde.” Het gesprek werd heftiger en ging eigenlijk niet meer over corona versus de griep.
“Mogelijk, maar daarom is het ook een ethische kwestie en geen genocide.”
“Meen je serieus dat dit vraagstuk jou bezighoudt en dat je geen eenduidig antwoord hebt voor jezelf?” vroeg ik met verbazing. “Dat genocide dus voor jou een reële optie is?”
“Dat het me bezighoudt, zegt niet dat ik geen voorkeur heb. Natuurlijk heb ik die. En nogmaals het is geen genocide. Ik vraag me echter af wat ik zou doen als ik minister-president zou zijn.”
“Als het op z’n beloop laten en vertrouwen op het gezonde verstand van de mensen, ongeveer gelijk staat aan het effect van genocide - op jouw verzoek zal ik het zo niet meer noemen maar de effecten zijn voor mij hetzelfde - dan is alles behalve een lockdown toch eigenlijk geen keuze?”
“Precies, en daarmee kom ik weer op die ethische keuze. Ofwel je accepteert dat een groot deel van de ouderen sterft, ofwel je accepteert dat de economie bij een tweede lockdown echt helemaal aan gort gaat.”
“Prettige wedstrijd dus.”
“Inderdaad en ik ben blij dat ik geen scheidsrechter ben.”
“Tijd voor een biertje, lijkt me.”
“Zeg, maar toch nog even terug naar jouw ethische kwestie. Wat heeft jouw voorkeur?”
“Alles, behalve geen keuze. Het hangt af van je persoonlijke situatie en je ethische moraliteit en dat zal voor iedereen anders zijn. Wat echter geen mogelijkheid is, is dat je geen keuze maakt en het overlaat aan lagere goden. Dan weet je zeker dat het een ongecontroleerde chaos wordt waarbij iedereen zijn of haar eigen regels maakt. Niet voor niets is het woord leiderschap afgeleid van het werkwoord leiden. En soms is dat leiden met een lange IJ.”
Blijf gezond en gebruik je gezonde verstand.
Reactie plaatsen
Reacties