Wetenschappelijk gezien zijn we nog druk bezig met het corona als virus. De medici (en wij natuurlijk allemaal, de politici voorop) willen graag een vaccin en/of een medicijn tegen het virus. Liefst zo snel mogelijk. Desnoods spuiten we desinfecterend middel in. Dan maar liever dood door te proberen om te overleven, dan langzaam dood op de IC.
Economisch gezien zijn we nu druk bezig met corona als financiële ramp die er aan komt. We maken ons collectief bang voor de aankomende recessie (en terecht) en tegelijkertijd zijn we druk bezig om al ons spaargeld te besteden aan het ledigen van de directe pijn. Daarmee kopen we tijd en schuiven het probleem alleen wat verder naar voren. Hoe verder weg we het verschuiven, des te dieper wordt het gat waar we straks in vallen. De abstracte miljarden beginnen langzaam euro’s in onze eigen portemonnee te worden.
Sociaal gezien zijn we druk bezig met het vervreemden van elkaar. Onze ouderen kunnen we niet meer aanraken, knuffelen of zelfs zien. Onze ouders die ons altijd hebben beschermd voor alles wat ons, als hun kind, kon overkomen, moeten we nu alleen laten. Ter bescherming van hen zelf. En als ze naar het ziekenhuis moeten, mogen we niet mee. Als ze sterven, doen ze dat alleen. Hoogstens samen met een onbekende verpleegster.
Het nieuwe normaal is niet normaal. Het is een wereld die niet past bij ons als soort. We leven niet anderhalve meter van elkaar. De mens is een sociaal wezen dat elkaar nodig heeft. Dicht bij elkaar, tegen elkaar. Troosten als het nodig is, medelijden bij verdriet en intimiteit bij liefde. We kunnen niet zonder elkaars aanrakingen. Dat is niet normaal en zal het ook nooit worden.
Het nieuwe normaal is ook geen nodeloze depressie, waarbij dromen van ondernemers zinloos opgaan in rook, waar grote bedrijven hun toekomst verliezen en waar ieders spaargeld in een grote bodemloze put is gegooid. Waar zelfs regeringen geen andere oplossing weten dan monetaire financiering: zet de drukpersen maar aan en alles verliest zijn waarde. De rijken vluchten in goud en stenen en de armen worden armer.
Gaat een vaccin de oplossing brengen? Een medicijn? Misschien wel voor covid-19. Maar wat deze crisis pijnlijk blootlegt, is hoe kwetsbaar wij zijn als soort als er een onbekende dood rondwaart, hoe kwetsbaar de maatschappij als systeem in elkaar zit en hoe enorm afhankelijk we zijn van onze naasten, onze vrienden, onze familie.
Natuurlijk zullen we deze crisis op de een of andere manier overleven. Het zal pijn doen op economisch vlak en op sociaal vlak. Het zal politiek pijn doen en het zal een sterk beroep doen op onze loyaliteit in Europa. Maar het zal wel lukken want levens gaan door, de aarde draait door en we kunnen niet anders. Maar wat we wel kunnen doen, zelfs moeten doen, is leren van deze crisis. Hoe kunnen we onze maatschappij (meer) crisis-proof in richten, hoe kunnen we ons voorbereiden op het volgende virus?
Ergens las ik dat we terug moeten naar een maatschappij die gebouwd is op vertrouwen en dat we de ‘controle’ maatschappij los moeten laten, of in elk geval niet meer leidend laten zijn. In de wetenschap dus niet alleen maar vertrouwen op cijfers, onderzoek en analyse maar ook op intuïtie. In het onderwijs niet alleen op toetsen, cijfers en meetinstrumenten maar ook kijken naar de individuele talenten van elke leerling en student. In de gezondheidszorg niet alleen naar parameters, statistieken en protocollen, maar naar de patiënt, de mens als één geheel. En in de politiek niet alleen naar peilingen en koopkrachtplaatjes maar naar de maatschappij die behoefte heeft, of zelfs hunkert naar vertrouwen en aandacht voor elkaar.
Zo vaak heb ik al gepleit voor economische vernieuwing van onze samenleving, waarbij de (economische) koek eerlijker wordt verdeeld en individueel initiatief evengoed wordt beloond. Dat plaatje behoeft een aanvulling. Het is niet alleen de economische mens die centraal moet staan waarbij elk mens evenveel waarde heeft, het is de mens als geheel die centraal moet staan, met alle maatschappelijke, medische, sociale, economische en persoonlijke waarden.
Laat de beloning niet alleen gebaseerd zijn op het economisch nut dat iemand heeft voor de maatschappij, maar op de mate waarin hij of zij de eigen talenten heeft ontwikkeld om die in te zetten voor de maatschappij. Dan is een kunstenaar evenveel waard als de CEO van een multinational en hangt hun welvaart af van de mate waarin ze het goed doen in het eigen vak.
En zo droom ik verder van een mooiere wereld.
Blijf thuis, blijf rustig en blijf gezond. Morgen weer een dag.
Reactie plaatsen
Reacties