Het is gemakkelijk als je het zelf allemaal al zo goed weet. Als bovendien je omgeving het toelaat dat jij elke vijf minuten wisselt van mening en overtuiging, waarom zou je dan nog nadenken?
Trump is dat m.i. inmiddels dan ook verleerd. Maar niet alleen onze grote man in Amerika is zo’n mooi voorbeeld, in mindere mate doen we er zelf allemaal aan mee.
Onlangs las ik een artikel over een dame die zich in het kader van haar PhD onderzoek de afgelopen zes jaar heeft beziggehouden met het kunnen oppikken van signalen die belangrijk zijn voor de toekomst, door leiders van ondernemingen. Haar conclusies zijn interessant. Deze dame, Barbara van Veen, een futuroloog, heeft een aantal redenen gevonden waarom wij zo slecht zijn in het herkennen van signalen. Lees het artikel via deze link https://bit.ly/2xJgnvP
Ik zal ze niet allemaal nalopen maar wat mij trof is dat een van de belangrijkste redenen is dat wij het eigenlijk gewoonweg niet willen zien. We hechten er geen of te weinig waarde aan. We zien signalen, we horen ze van experts (bijv. Bill Gates die ons in een TED Talk al jaren geleden voor deze crisis heeft gewaarschuwd), maar we doen niets want we reageren defensief. Liever stoppen we veel aandacht en onderzoek in argumentatie en redenen waarom het niet waar zal zijn. Omdat we het niet willen. Ja duh, daar gaat het dus niet mee weg. We luisteren bij voorbaat niet naar die zeurders op kantoor, want ze hebben misschien wel (een beetje) gelijk maar dat willen we eigenlijk liever niet. Dus verklaren we het voor niet bestaand. Niet alleen zijn we dus kampioen struisvogel, maar als we al signalen oppikken die van belang zijn en ze bevallen ons niet, dan vechten we ertegen in plaats dat we ze meenemen in ons oordeel.
Maar wat hebben we daar nu aan? We hebben de crisis dus niet zien aankomen of hebben het in elk geval niet serieus genomen. Water under the bridge, zoals dat heet. Maar daar gaat het dus niet om! Het gaat erom of we nu wel de signalen oppikken. De signalen van het klimaat, de signalen van de economie en de sociale signalen. Wat kunnen we over een halfjaar of een jaar verwachten? Het is niet alleen maar rekenen om de economische misère te voorspellen. Zullen mensen voorzichtig zijn met uitgeven als het straks weer kan? Zijn er signalen die daarop wijzen? Of juist niet? Hoe gaan mensen straks met elkaar om als er onverhoopt toch een anderhalvemeter samenleving komt. Zien we nu al iets dat ons daarop kan voorbereiden? Hoe gaan we om met die schone lucht die er nu is. Zijn er signalen waar we wat aan hebben?
Uit het proefschrift van mevrouw van Veen komt o.a. ook maar voren dat een brede ervaring op vele vakgebieden een betere grond is om signalen op te pikken dan hele diepgaande gespecialiseerde kennis. We hebben dus een breed scala aan specialisten nodig die samen over de toekomst gaan nadenken. Dus niet alleen Jaap van Dissel en Diederik Gommers samen met Mark Rutte en Hugo de Jonge, maar ook een socioloog, een econoom, een antropoloog, een geoloog, een toiletjuffrouw, een tweedehandsauto verkoper, een kruidenier, slager en groenteboer, een docent en een verpleegster. En misschien nog wel veel meer. Een brede denktank uit alle disciplines en uit alle lagen van de bevolking. Al was het maar om ook eens signalen uit die groepen op te vangen.
Ik voorspel u dat dit niet gaat gebeuren. Ik voorspel u dat het CBS een stevige rekensom gaat maken en dat we daar allemaal van schrikken en dat we dan gedwee de enorme bezuinigingen in de zorg, in de cultuursector en misschien zelfs wel in het onderwijs, zullen accepteren omdat we stiekem allemaal vinden dat we wel enorm Sinterklaas hebben gespeeld de afgelopen weken.
Blijf thuis, blijf rustig en blijf gezond. Morgen weer een dag.
Reactie plaatsen
Reacties