Vandaag is het dan zo ver. De regering komt hopelijk met verlossende woorden. Verruiming van de verboden. Kinderen weer naar school. Een klein beetje einde aan de chaos. De meningen zijn verdeeld. Moeten we nog even doorzetten vanwege het gevaar? Een ander ziet geen gevaar meer en wil aan de slag. Maar hoe aan de slag? Zoals we dat altijd al deden? Gewoon weer door op de gebruikelijke weg?
Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde, omarmt juist de chaos. Die hebben we nodig om onze verouderde systemen te kunnen door ontwikkelen naar een nieuwe vorm. Geen verandering zonder chaos. Hoe vaak maken mensen een dergelijke transitie mee? Eens in de tien generaties misschien? We hebben het al eerder besproken, we zitten in een verandering van een tijdsperk, een era. Spraken we gisteren nog over kleine signalen die we moeten opvangen om de wereld van morgen te kunnen voorspellen, het barst van de signalen om ons heen. We zien noodzakelijke aanpassing van de arbeidsmarkt, de gezondheidswereld, het onderwijs, de economische standaarden. Nu, door corona, barst het van de nieuwe initiatieven omdat we niet anders kunnen. Chaos zorgt voor innovatie én verandering.
Steeds meer komen we terug van de kille, individualistische, efficiency maatschappij. Steeds meer doen we dingen samen en willen we dat ook samendoen. Kleine buurt initiatieven, gebaseerd op gemeenschappelijkheid en vertrouwen. Als er nood aan de man is, komen steeds vaker lokale initiatieven los om te helpen. Geen grootscheepse acties meer op tv, maar lokaal als het nodig is. Samen voor elkaar.
Maar voordat we ook onze instituties meekrijgen (of zeg maar omkrijgen) is er een chaos revolutie nodig. Het moet eerst klappen voordat we weer kunnen bouwen. En dan bouwen op een manier van nu, met de middelen en inzichten van nu, met de mogelijkheden van nu. Alle collectieve systemen zoals pensioen, bijstand en arbeidsvoorziening zullen eerst afgebroken moeten worden, voordat we ze weer kunnen opbouwen. Hoe? Dat weet ik ook nog niet.
Wat ik wel zie, is dat er onrust en onvrede is over al die mooie zaken die onze ouders en grootouders hebben opgebouwd. De huidige mentaliteit is anders en die mooie systemen pasten prima in die goede oude tijd maar niet meer in deze nieuwe tijd. Voor sommigen is het dan ook heel moeilijk om daar afscheid van te nemen. Als je daar je status, macht, zelfvertrouwen en zekerheden aan ontleent, is dat ook moeilijk. Heel begrijpelijk maar toch wordt het anders.
In de oudheid gingen revoluties nagenoeg altijd gepaard met veel bloedvergieten. En nog gebeurt dat vaak met veel geweld. Deze transitie van tijden gaat hopelijk zonder fysiek bloedvergieten. Wel ben ik bang dat er veel economisch bloed gaat vloeien. Het gaat pijn doen. Van een rups naar een vlinder is ook een heel proces. De natuur doet het al eeuwen, nu wij nog.
Blijf thuis, blijf rustig en blijf gezond. Morgen weer een dag.
Reactie plaatsen
Reacties